Nieuw: TOGAF 10e editie

Het Open Group Architecture Framework, beter bekend als de TOGAF® Standard, is een veelgebruikt raamwerk voor Enterprise Architectuur. Het biedt een uitgebreide aanpak voor het ontwerpen, plannen, implementeren en beheren van enterprise architecturen. TOGAF is de afgelopen jaren aangepast, waarbij TOGAF standard 9.2 de laatste versie was vóór de recente introductie van TOGAF Standard, 10th edition.

TOGAF 9.2 is een raamwerk dat richtlijnen geeft voor het ontwikkelen en implementeren van Enterprise architectuur. Het bestaat uit vier delen: de Architecture Development Method (ADM), het Enterprise Continuum, het Architecture Content Framework (ACF) en het Architecture Capability Framework. De ADM biedt een stapsgewijze aanpak voor het ontwikkelen en implementeren van Enterprise architectuur, terwijl het ACF juist ingaat op de inhoud en de presentatie van de architectuur. Daarnaast biedt het Architecture Capability Framework kaders voor het inrichten van de architectuurfunctie binnen een onderneming en het besturen van architectuur- en van de implementatieprojecten. Het Enterprise Continuum tenslotte biedt een kader voor het classificeren en organiseren van architectuurartefacten.

Naast de standaard kent TOGAFG 9.2 diverse losse uitgaven (‘series guides’) die aanvullingen of nadere duiding bij de standaard geven. Voor de certificering zijn enkele van deze losse uitgaven onderdeel van de examens.

TOGAF® Standard, 10th edition (kortweg TOGAF 10) is de nieuwste versie van het raamwerk en vrijgegeven in april 2022. Het bestaat uit twee delen: TOGAF Fundamental Content en de TOGAF Series Guides. De Fundamental Content is zeer vergelijkbaar met de TOGAF 9.2 Standard, al zijn er enkele kenmerkende verschillen te constateren. Ook de Series Guides zijn vergelijkbaar met of bouwen voort op de Series Guides van TOGAF 9.2.

Het grote verschil tussen TOGAF 9.2 en TOGAF 10 zit dan ook niet in de documenten, maar in de ‘Body of knowledge’ (BoK) die voor de certificering moet worden gekend. Terwijl bij de certificering van TOGAF 9.2 de nadruk echt lag op kennis van de Standaard (de vier onderdelen die hierboven zijn belicht), met een beperkte uitbreiding vanuit de Series Guides, o.a. over informatiebeveiliging en een paar oudere referentiemodellen, kent de certificering vanaf TOGAF 10 een geheel andere insteek. De BOK voor TOGAF Enterprise Architecture (zoals de certificering wordt genoemd, TOGAF EA) omvat andere uitgaven uit de Series Guides en is veel meer gericht op een praktische benadering, met veel nadruk over hoe een ‘practitioner’ (de architect) een architectuurproject aanpakt. Daarbij wordt ingegaan op de verschillende architectuurrollen die een practitioner kan hebben (bij strategievorming, portfolio, project of solutions) en in verschillende omgevingen, zoals bij agile ondernemingen of digitale ondernemingen in verschillende stadia van hun bestaan. Ook komt de betrokkenheid van de stakeholders hierbij nadrukkelijker naar voren. TOGAF 9.2 gaf al een grote rol aan de stakeholders, maar bij TOGAF EA wordt de rol van de stakeholder anders en vormt de architect veel meer een vertegenwoordiger van de stakeholders.

Tenslotte bevat de BoK van TOGAF EA een meer gedetailleerd kader voor het vormgeven van de Architecture Capability, het gehele raamwerk voor het inrichten en uitvoeren van de architectuurfunctie. Het formele Architecture Capability Framework in TOGAF 9 en TOGAF 10 zijn vergelijkbaar. Maar binnen de BoK van TOGAF EA wordt veel meer aandacht gegeven aan de verschillende rollen die architectuur kan hebben. Er komt hiervoor onder de paraplu van TOGAF EA dan ook een separaat examen en certificaat voor de ‘leader’ – degene die de architectuurfunctie/ Artchitecture Capability inricht.

Samengevat: hoewel de documentatiesets van zowel TOGAF 9.2 als TOGAF 10 vergelijkbare kaders en richtlijnen bieden voor het ontwikkelen en implementeren van een enterprise architectuur, heeft de Open Group door de keuze van een nieuwe BoK voor de certificering er blijk van gegeven dat een andere benadering voor het bedrijven van architectuur op dit moment nodig is. Meer praktijkgericht, meer onderscheid tussen de ‘practitioner’ en de ‘leader’ van architectuurprojecten, meer gericht op de moderne bedrijfsvoering (agile en digital enterprises), meer betrokkenheid van stakeholders en meer richting gevend aan de inrichting van de architectuurfunctie.